Сыбайлас жемқорлықпен күрес мемлекетіміздің ең маңызды саласы болды және болып қала береді.
Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлық мемлекеттің тиімді дамуына кедергі келтіретін және орасан зор әлеуметтік қауіп төндіретін күрделі жағдайлардың бірі болып табылады. Сондықтан сыбайлас жемқорлықпен күресудің құқықтық тетіктерін әзірлеу қазіргі қазақстандық қоғам мен жалпы мемлекеттің дамуының маңызды және өзекті мәселесіне айналуда. Қазіргі уақытта мемлекет тарапынан жасалып жатқан барлық күш-жігерге қарамастан, сыбайлас жемқорлық елдің ұлттық қауіпсіздігіне нақты қауіп төндірді. Ол қоғамның тұрақтылығы мен қауіпсіздігіне нұқсан келтіреді және әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуда елеулі және нақты шығындарға әкеледі. Сондықтан онымен тиімді күресуге дайын болуды әлемдік қауымдастық мемлекет өркениетінің және оның демократиялық құндылықтарға адалдығының басты көрсеткіші ретінде қарастырады.
Сыбайлас жемқорлық кез келген мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігіне төнетін қатерлердің бірі болып табылады деген тұжырым арнайы дәлелдеуді қажет етпейді, өйткені «сыбайлас жемқорлық деңгейі неғұрлым жоғары болса, қоғам кедейленеді, елдің саяси және экономикалық жүйелері соғұрлым тұрақты емес, қоғамның криминалдану деңгейі соғұрлым жоғары болады». Сыбайлас жемқорлықтың қазіргі түсінігі 15-16 ғасырларда қалыптаса бастады. Сол кездің өзінде-ақ атақты «Ханзада» шығармасының авторы Н.Макиавелли жемқорлықты тек қоғамның дерті емес, тұтыну сияқты ағзаның ауыр дертімен салыстырады. Пайда болған кезде бұл ауруды тану қиын, бірақ оңай емделеді. Егер ол дамыған болса, оны тану оңай, бірақ емдеу қиын. 20 ғасырдың басындағы неміс социологиясының классигі. Кез келген мемлекеттің негізі шенеуніктердің билігі екенін мойындай отырып, М.Вебер бюрократияның бақылаусыз «құпия» ұйымға айналып, түптеп келгенде өз қызметін жеке мақсаттарына пайдалануға болатынын ескертті.
Қоғамдық дамудың қарсы құндылығы ретінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саясаты Қазақстанның ұлттық қауіпсіздігінің жаңа доктринасының құрамдас бөлігіне айналды. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік стратегиясында сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздікке қатерлердің бірі ретінде бағаланады. Онымен күресу ұзақ мерзімді перспективада мемлекеттік және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарының бірі болып саналады. Сыбайлас жемқорлық экономика саласындағы негізгі стратегиялық тәуекелдер мен қауіптер жүйесіне де кіреді. Сыбайлас жемқорлық – адам дамуының ең ауыр және қауіпті сын-қатерлерінің бірі. Ол мемлекеттің егемендігі мен қауіпсіздігіне қауіп төндіріп қана қоймайды, сонымен бірге адамзат өркениетінің негізіне нұқсан келтіреді, адамдар өмірінің барлық саласының қалыпты дамуын бұзады, олардың моральдық және материалдық әл-ауқатын төмендетеді, сонымен қатар адамның қалыпты өмірі үшін де, бизнес үшін де ең қауіпті дағдарыстардың бірі — сенім дағдарысын күшейтеді. Сыбайлас жемқорлықтың кері әсері саяси элитаны қалыптастыруға, сайлау процесіне, мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам институттарының қызметіне таралады. Сыбайлас жемқорлық – қазіргі қоғамның келеңсіз құбылысы, ол үнемі мұқият зерделеуді, жүйелі көзқарасты, жан-жақты және жедел әрекет етуді талап етеді. Елдегі сыбайлас жемқорлықтың деңгейі мен ауқымы экономикалық дамуды тежейді, инвестициялық ахуалға теріс әсер етеді, елдің беделін және Қазақстан Республикасымен ынтымақтастыққа халықаралық қызығушылықты төмендетеді. Осыған байланысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Қазақстанның мемлекеттік саясатының басты басымдығы болып табылады. Соңғы 15 жылда Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің белгілі бір заңнамалық базасы қалыптасты. Осылайша, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласындағы нормативтік құқықтық база ұлттық заңнаманы қолданыстағы халықаралық стандарттарға жақындатқан заңдармен жетілдірілді.
Тиiстi нормативтiк құқықтық актiлердi, жеңiлдiктер мен әлеуметтiк мемлекеттiк тапсырыстарды әзiрлеу және қабылдау түрiнде азаматтық қоғам институттарын дамытуды мемлекеттiк мемлекеттiк емес мемлекеттiк емес ұйымдар арасында орналастыру түрiндегi белсендi мемлекеттiк қолдау халықтың сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке белсендiлiгiн арттыруға әкелдi.
Қызылрда облысының мамандардырылған
ауданаралық әкімшілік соты әкімшісінің
аға сот приставы Қ.Нұржігітов
