Қазір елімізде 70-ке жуық мемлекеттік орган мемлекеттік қызметке іріктеудің жаңа тәртібі бойынша пилоттық жобаны жүзеге асыруда.
Жобаның ерекшелігі – іріктеу «eqyzmet.gov.kz» сыртқы интернет-порталында екі кезеңде жүргізіледі: жеке қасиеттерді бағалау және жалпы конкурс.
Кандидаттың мемлекеттік қызметке қабылдау шарттарына сәйкестігін анықтау мақсатында жүйе азаматтардың денсаулығын қорғау және қадағалау және құқықтық статистиканы қалыптастыру және арнайы есепке алуды жүргізу саласындағы мемлекеттік органның ақпараттық жүйелерінен ақпаратты сұратады.
Заң талаптарына сәйкес келмеген жағдайда үміткер іріктеудің кез келген кезеңінде шеттетіледі. Іріктеуге қатысу үшін үміткер жүйеге тіркеліп, аутентификациядан өтеді. Таңдауға қатысу үшін әрбір үміткердің жеке техникалық жабдықтары (компьютер, тұрақты интернет жылдамдығы, веб-камера және т.б.) болуы керек.
Іріктеу кезеңдерінде үміткерге келесі талаптар қойылады: ол жеке қатысуы, орнынан кетпеуі және экраннан бұрылмауы; Кескінді жаппаңыз және басқа адамдардың жеке компьютерге кіруіне мүмкіндік беретін басқа бағдарламаларды пайдалануға тыйым салынады.
Мәтінмен және сандық ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін бағалау кезеңінен өткен кезде үміткер бос қағазды, калькуляторды, қарындашты немесе қаламды пайдалануға құқылы. Үміткердің іріктеу процедурасы арқылы өту барысын жүйенің автоматты басқару функциясын пайдаланып проектор бақылайды. Бос лауазымға үміткерлерді іріктеу үшін мемлекеттік органның кадр қызметі іріктеу комиссиясын құрады.
Конкурс комиссиясы кемінде үш адамнан тұрады: конкурс жарияланған бос лауазымы бар мемлекеттік органның тікелей басшысы, кадр қызметінің қызметкері немесе кадр қызметінің міндеттерін орындау жүктелген тұлға және бағалаушы.
Бағалаушылар жүйе кездейсоқ түрде жасаған тізімнен таңдалады. Бағалаушыларды іріктеу туралы хабарландыру жүйеде, сондай-ақ мемлекеттік органның интернет-ресурсында жарияланады.
Тестілеу рәсімі азаматтардың өтініші бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілін және заңнамасын білуге үміткерлерді тестілеуді әкімшінің іріктеу рәсімінен тұрады. Тестілеу бағдарламасы қазақ тілін білуге арналған 20 сұрақтан тұрады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Конституциясын, «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы», Әдеп кодексін және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының Заңын 4 заңды білу де тексеріледі.
Тестілеуді аяқтау мәндері жалпы 55 сұрақтың кемінде 30 дұрыс жауабы; Қазақстан Республикасының заңнамасын білу бойынша тест тапсырмаларын орындаудың жалпы уақыты 55 минутты құрайды. Үміткер аталған кезеңдерді сәтті өткен жағдайда оның жеке кабинетіне тестілеуден өткені туралы электронды сертификат жіберіледі. Тестілеуге қатысу үшін үміткер тестілеу күніне дейін күнтізбелік бір күннен кешіктірмей жеке кабинетіне өтініш беруі қажет.
Егер тестілеуге тіркелу жүргізілсе, жүйе тестілеу күні мен уақытын көрсететін ақпаратты береді. Тестілеуді бастамас бұрын үміткер тестілеуден өту нұсқауларымен танысады. Тестілеу процесі аяқталмай тұрып, қатысушы сұрақтарға жауап беруге, сонымен қатар жауаптарды түзетуге мүмкіндігі бар.
Үміткер тестілеуден өте алмаған жағдайда, тестілеу өткізілген күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей қайта тестілеуге рұқсат етіледі. Тестілеу кезеңінен өту үшін қажетті уақыт өткеннен кейін тестілеу автоматты түрде аяқталады.
Жүйе дұрыс тест жауаптарын автоматты түрде есептейді. Тестілеу аяқталғаннан кейін жүйе сәйкес нәтижені көрсетеді. Шекті деңгейден өткен үміткерлердің нәтижелері тексеруге жіберіледі.
Шекті деңгейден өткен үміткерлердің нәтижелері тексеру үшін тексерушіге жіберіледі, ол тестілеу аяқталғаннан кейін бір жұмыс күні ішінде тексеруді жүргізеді. Бұзушылықтар анықталса, бұл ақпарат кандидаттың «жеке кабинетіне» жіберіледі. Тестілеу тәртібін бұзу болмаса, үміткер келесі іріктеу кезеңіне жіберіледі.
Жалпы конкурстың ерекшелігі мынадай: конкурсты «Б» корпусының бос немесе уақытша бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдары бар мемлекеттік орган өткізеді. Ол хабарландырудан басталып, қорытындылауға дейін бірнеше кезекті кезеңдерді қамтиды. Сонымен қатар, үміткерлердің жеке қасиеттері тестілеу түрінде бағаланады. 100 минут ішінде үміткер стресске төзімділік, бастамашылық, жауапкершілік және басқа құзыреттілік деңгейін анықтау үшін бірқатар тапсырмаларды орындауы керек. Жеке қасиеттерді бағалау сенімділік деңгейін анықтауға арналған сұрақтарды қамтиды.
Мәтіндік ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін бағалау ұсынылған мәтін фрагментін зерделеу және оның мазмұнына қарай жауап нұсқаларының бірін таңдау үшін 25 тест тапсырмасын қамтиды, әр бағалаудың ұзақтығы 25 минуттан аспайды, бұл ретте «Мәтінмен және сандық ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін бағалау» конкурсының кезеңінен өту шегі 10 сұрақтан кем емес дұрыс жауаптарды құрайды. Қажет болған жағдайда мемлекеттік органдар үміткерлермен эссе жүргізеді. Қорытынды кезең – мемлекеттік органның қабылдау комиссиясымен әңгімелесу. Оның мақсаты – үміткерлердің әлеуеті мен жеке қасиеттерін бағалау. Әңгімелесу кезеңі басталғанға дейін конкурстың алдыңғы кезеңдерінің нәтижелері бойынша ең жоғары балл жинаған кандидаттардың жеке істері мемлекеттік қызметке қабылдау үшін қойылатын біліктілік талаптары мен шарттарына сәйкестігін екі рет тексеру үшін бос лауазымға орналасуға конкурс өткізу туралы хабарландыруды жариялаған мемлекеттік органның кадр қызметіне жүйе арқылы жіберіледі. Қабылдау комиссиясымен әңгімелесуге конкурстың алдыңғы кезеңдерінің нәтижелері бойынша ең жоғары балл жинаған үш кандидаттан артық емес жіберіледі.
Комиссияның әрбір мүшесі кандидаттармен әңгімелесу нәтижелерін жүйеге ұпайларды енгізу арқылы жеке бағалайды Әңгімелесу аяқталған күні жүйе автоматты түрде конкурс жеңімпазын – іріктеудің барлық кезеңдерінде ең көп ұпай жинаған үміткерді анықтайды: жеке қасиеттерін бағалау, мәтінмен және сандық ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін бағалау, азаматтық қызметтің жаңа нәтижелерін жеңілдететініне сенеміз әкімшілік кедергілер, кандидаттарға мемлекеттік қызметке кіру кезінде қолайлылық туғызып, мемлекеттік қызметті одан да тартымды етеді.
Әлімхан Шынарай Әлімханқызы
ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің
Алматы қаласы бойынша
Департамент басшысы
