Сыбайлас жемқорлық – кез келген мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуына кері әсер ететін күрделі мәселе. Ол қоғамдағы әділдік қағидаттарын бұзып, азаматтардың мемлекеттік институттарға деген сенімін төмендетеді. Сондықтан сыбайлас жемқорлық көріністерінің алдын алу – тұрақты әрі өркениетті қоғам қалыптастырудың негізгі шарты болып табылады.
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу ең алдымен заң талаптарын бұлжытпай орындаудан басталады. Мемлекеттік қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру, шешім қабылдау үдерістерінің ашықтығын қамтамасыз ету – жемқорлық тәуекелдерін азайтудың тиімді жолы. Қазіргі таңда электронды қызметтерді енгізу арқылы адам факторын шектеу бұл бағытта оң нәтиже беруде.
Алдын алу шараларының маңызды бөлігі – қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру. Бұл мәдениет адалдық, әділдік және жауапкершілік сияқты адамгершілік құндылықтарға негізделеді. Білім беру мекемелерінде осы құндылықтарды жас ұрпақтың санасына сіңіру – болашақта жемқорлыққа төзбеуші қоғам қалыптастырудың кепілі.
Әрбір азаматтың құқықтық сауаттылығы да шешуші рөл атқарады. Өз құқықтары мен міндеттерін білетін адам заңсыз әрекеттерге қарсы тұра алады және жемқорлыққа жол бермеуге ықпал етеді. Осы тұрғыда бұқаралық ақпарат құралдары мен қоғамдық ұйымдардың түсіндіру жұмыстарының маңызы зор.
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу тек мемлекеттік деңгейде ғана емес, күнделікті өмірде де көрініс табуы тиіс. Пара беруден бас тарту, әділетсіздікке бейжай қарамау, заңды жолды таңдау – әрбір адамның жеке жауапкершілігі. Қоғам мүшелерінің ортақ ұстанымы қалыптасқан жағдайда ғана бұл келеңсіз құбылыспен тиімді күресуге болады.
Қорытындылай келе, сыбайлас жемқорлық көріністерін алдын алу – ұзақ мерзімді, жүйелі жұмысты талап ететін үдеріс. Мемлекет, қоғам және әрбір азамат бірлесе әрекет еткенде ғана адалдық пен әділдікке негізделген қоғам құру мүмкін болады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы нақты ұстаным – жарқын болашақтың сенімді негізі.
Шымкент қаласының мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының аға сот приставы С.Байдыбеков
