Қазырғы уақытта Өскемен қалалық сотында Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соттың бірнеше жобалары жүзеге асырылуда.
Соның ішінде «Сотта татуластрыру рәсімдеріне» тоқталатын болсақ:
Жоғарғы соттың бастауымен 2018 жылдан осы жоба жүзеге асырлған, сол жобаның сәтті жүзеге асыруылына байланысты, 2020 жылы, маусым айында Азаматтық процесстік кодексіне өзгертулер, судья-бітімгер ұғымы енгізлген.
Сотқа түсетін барлық талап арыздар, судья-бітімгерге түсіреді : бір ақ та айтып кеткен басқа жобалар бойынша отбасылық даулары, еңбек дауларынан қатысты араыздар судьяға түсірілмейді.
Судья бітімгер барлық талап арыздармен танысып, Егерде талап арызды қайтару туралы себептер болған жағдайда, талып арызды қайтарылып ұйғарым шығарылады. Мыслалы: мемлекеттік Баж салығы төленбеген жағдайда, сотқа дейінгі дауды шешу туралы нормалар сақталмаған жағдайда, соттылыққа жатпайтын жағдайда және тағы басқа азаматтық процессуалдық кодексінде көрсетілген жағдайларда талап арыздар қайтарылады.
Тараптар ұйғарымда көрсетілген кемшіліктерді жояғаннан кейін талап арызбен сотқа қайтадан жүгінуге құқылы.
Қайтарудан қалған талап арыздар бойынша судья-бітімгер тараптармен медиация рәсімін өткізеді.
Оған кодекс бойынша 10 күндік мерзімі беріледі : біріншіден шақыру хаты жіберіледі. Шақыру хаттында судья дауды татуласы рәсіміен шешу туралы және шешу туралы жолдары ұсынылады.
Статистикалық мәліметтерге суйенсек: 2020 жылдын 12 айында судья-бітімгерге 1442 талап арыз түсірілді. Оның ішінде 550 іс медиация тәртібімен қысқартылды, 433 талап арыз қайтарылды.
Ал бүкіл сот бойынша бітімгершілік тәртубумен 1711 іс қысқартылған.
Әр судья-бітімгерде медиация курсын бітірген туралы сертификатары бар. Сонымен қатар, үнемі Жоғарғы сот және ШҚО сотының бастамасымен және кәсиби медиаторлардын қатысуымен — оқу курсатры, әртүрлі треннгтер өткізілуде.
Судья- бітімгердін мақсаты- тараптардын арасындағы дауды өзара тиімді шешуге келтіру.
Өскемен қалалық сотының судьясы
Л.С.Зинашева
