Мемлекеттік қызметтегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау жемқорлықтың алдын алу мен оған қарсы күресте маңызды қадам. Сыбайлас жемқорлық – мемлекет пен қоғамға деген сенімге нұқсан келтіретін, ресурстарды тиімсіз пайдалануға және экономикалық дамуға зиянын тигізетін жүйелі зұлымдық.
Мемлекеттік қызмет сыбайлас жемқорлықтың тәуекелдеріне ең осал болып табылады, өйткені оның елеулі қаржылық және материалдық ресурстарға қолжетімділігі бар. Осыған байланысты мемлекеттік қызметте жемқорлық тәуекелдерін анықтау мен талдаудың жүйелі тетіктерінің болуы маңызды. Мемлекеттік қызметтегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтаудың негізгі шараларының қатарына мыналар жатады:
- Заңнамалық талдау: қандай нормалар мен ережелер сыбайлас жемқорлыққа осал болуы мүмкін екенін анықтау үшін қолданыстағы заңнаманы талдау;
— Лауазымды тұлғалардың рөлі мен ықпалын бағалау: олардың қайсысы сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне неғұрлым осал болуы мүмкін екенін анықтау үшін мемлекеттік қызметтегі лауазымды тұлғалардың рөлі мен ықпалын талдау;
— Қаржылық операцияларды талдау: кез келген ауытқуларды немесе бұзушылықтарды анықтау үшін мемлекеттік органдар жүргізетін қаржылық операцияларды талдау;
— БАҚ мониторингі: сыбайлас жемқорлық әрекеттері немесе күдікті транзакциялар туралы ақпаратты анықтау үшін мониторинг жүргізу;
— Деректерді талдау: олардың қайсысы сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне неғұрлым осал болуы мүмкін екенін анықтау үшін мемлекеттік органдардың міндеттері мен функцияларын орындау туралы деректерді талдау;
— Сараптамалық бағалау әдістері: әртүрлі жағдайларда сыбайлас жемқорлықтың орын алу ықтималдығын анықтау үшін сараптамалық бағалау әдістерін қолдану.
— Мемлекеттiк қызметте сыбайлас жемқорлық тәуекелдерiнiң дамуын болдырмау және қоғамға тигiзетiн келеңсiздiктi азайту үшiн оларды анықтауға және талдауға мүмкiндiк беретiн жүйе болуы маңызды.
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдар туралы» Заң талабының аясында жемқорлыққа қарсы іс-әрекеттер әр салада жүзеге асырылып келеді. Парақорлық мемлекеттік органдардың тиісті қызмет атқаруына кері әсерін тигізіп, беделіне абыройсыздық ұялатады, заңды қағидаларды теріске шығарып, азаматтардың конституциялық құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына түрткі болады. Қазіргі таңда қоғамымызға қауіп төндіріп, орасан кесел келтіретін осынау келеңсіз әлеуметтік құбылысқа қарсы шаралар қатаң қолға алынып жатыр. Жемқорлықпен күрес арнайы дайындалған мемлекеттік бағдарлама негізінде жүзеге асырылуда. Еліміздің өркениетін дамытқысы келетін, өз ортасын құрметтейтін әрбі азамат мемлекеттің ішіндегі тәртіпті белгілі бір жүйеге келтіруге, ел ішіндегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге мүдделі және оның алдындағы басты парызы. Қоғаммен бірге өркендеп, етек жайып, етене сіңісіп келе жатқан бұл кеселдің тереңнен құлаш жаймауына өз үлесімізді қосу және оған тосқауыл болу-біздің басты міндетіміз.
Әрқашанда адамдық жақсы қасиеттерді сақтап, мақсатты нәтижелерге жету үшін, өз мүмкіншіліктерімізді пайдалануға тырысайық.
Шалқар аудандық соты әкімшісінің бас маман-
аға сот приставы И.Ғ.Шалқарбаева
