Мемлекеттік органдарда адам ресурстарын басқаруды жетілдірудің келесі және ең тиімді қадамы мемлекеттік қызметтің жаңа моделін енгізу болды.
Бұл модель персоналды басқарудың арнайы жүйесін құруды көздейді, ол кадрлық шешімдерді тиімдірек қабылдауды қамтамасыз етеді және мемлекеттік қызметтердің сапасын арттырады.
Өткен жылы мемлекеттік қызметшілердің біліктілігін арттыруға, олардың ынтасын арттыруға және жауапкершілігін дамытуға бағытталған Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметін дамыту тұжырымдамасы қабылданды.
Жаңа модель неғұрлым кәсіби және құзыретті мемлекеттік басқаруды құруға мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде азаматтардың мемлекеттік қызметке деген сенімін арттырады. Тұжырымдамада әкімшілік рәсімдерді трансформациялау және цифрландыру, мемлекеттік басқарудағы әміршіл-әкімшіл тәсілдерден бас тарту бойынша қабылданған шараларды іске асыру барысы егжей-тегжейлі қарастырылып, іске асыру жоспары мен мерзімдері әзірленеді.
Тұтастай алғанда, Тұжырымдамада мемлекеттік қызметке кіру процесін жеңілдетуге, бюрократияны азайтуға және кадрларды іріктеудің жаңа автоматтандырылған жүйесін енгізуге бағытталған жаңа құрылымдарды енгізу көзделгенін атап өткен жөн.
Тұжырымдамада оның басты мақсаты – Тұлға басты назарда болатын мемлекеттік қызметтің сервистік моделін құру ретінде айқындалған.
Жоғарыда аталған өзгерістерді жүзеге асыру үшін «Тыңдаушы мемлекет» қағидаты талаптарына сәйкес келетін мемлекеттік аппаратты кәсібилендіру, заманауи кадрлық технологияларды енгізу және процестерді цифрландыру маңызды буын болады.
Кейбір өзгерістер орын алды, мысалы, жеке сектордан үміткерлер үшін мемлекеттік қызметтің ашықтығын қамтамасыз ету үшін жаңа біліктілік талаптары қабылданды, қызметкерлердің қызметін бағалаудың жаңа жүйесі және келісімшарт бойынша жұмыс істейтін қызметкерлер институты енгізілді, өңірлік кадр резервіне іріктеу жүргізілді, басқа да өзгерістер енгізілді.
Тұжырымдаманы іске асыру жөніндегі одан әрі шаралар дарынды тұлғалар үшін мемлекеттік қызметтің тартымдылығын қамтамасыз етуге, патриотизмнің және ұлт (қоғам) мүдделеріне адал қызмет етудің жоғары стандарттарымен біріктірілген кадрларды ұстап тұруға және кәсібилендіруге бағытталған, бұл қазіргі мемлекеттік қызмет жүйесін институционалдық қайта қарауды талап етеді. Тұжырымдама мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқаруға қатысты мәселелердің кең ауқымын қамтиды, олардың кейбіреулері жүзеге асырылып үлгерді.
Тұтастай алғанда, Тұжырымдаманың бағдарламалық құжаттарын іске асыру халықтың мемлекеттік қызметшілердің жұмысына қанағаттануын арттыру, мемлекеттік қызметке тең қолжетімділікті қамтамасыз ету, мемлекеттік қызметке жеке сектор өкілдерін тарту мүмкіндіктерін кеңейту сияқты айтарлықтай қол жеткізуге болатын нәтиже береді деп күтілуде; мектеп және университет деңгейлерін қамтитын ерте кәсіптік бағдарлау институтын құру; көлденең мансаптық жоғарылауды енгізу арқылы мемлекеттік қызметтің тартымдылығын арттыру, мемлекеттік қызметшілердің жаңа білім мен дағдыларды игеруге қызығушылығын арттыру; материалдық емес аспектілерді қоса алғанда, әлеуметтік пакет пен уәждеме жүйесіне қанағаттанушылықты арттыру жөніндегі шараларды әзірлеу және іске асыру, мемлекеттік қызметте жоғарылату процестерін қайта қарау.
Мемлекеттік қызметті дамыту тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде ғылыми дәрежесі, PhD докторы, мамандандырылған саладағы докторы немесе магистр дәрежесі бар мемлекеттік қызметшілердің үлесін арттыру жоспарлануда. Мәселен, Алматыдағы мемлекеттік органдарда үш мыңнан астам қызметкер жұмыс істейді, оның 30 пайызы жастар.
Заңнама талаптарына сәйкес («Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабының 6-тармағы) мемлекеттік тапсырыс шеңберінде білім беру ұйымдарында жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша оқуды аяқтаған, оқу нәтижелері (GPA 3.33) төмен емес, уәкілетті орган белгілеген конкурстан өткеннен кейін бір жыл ішінде оқуды аяқтаған тұлғалар оқуға жіберіледі. «Б» корпусының мынадай мемлекеттiк әкiмшiлiк лауазымдары: аудан, облыс немесе облыстық маңызы бар қала (облыстардың әкiмшiлiк орталықтары болып табылатын қалаларды қоспағанда) әкiмi мен мәслихаты аппаратындағы төменгi лауазымдар; жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын ауданның, облыстың және облыстық маңызы бар қаланың (облыстардың әкімшілік орталықтары болып табылатын қалаларды қоспағанда) атқарушы органдарының басшы емес лауазымдары; аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппаратындағы басшы емес лауазымдар; орталық мемлекеттік органдардың аумақтық бөлімшелерінің және олардың аудандағы, облыстағы немесе облыстық маңызы бар қаладағы ведомстволарының (облыстардың әкімшілік орталықтары болып табылатын қалаларды қоспағанда) басшы емес лауазымдары.
Бұл өзгерістер мемлекеттік қызметшілердің бәсекелестіксіз ілгерілеуіне және жоғары лауазымдарды иеленуіне ынталандырады.
Жаңа өзгерістерді енгізген кезде мемлекеттік қызметке жаңа қызметкерлерді қабылдауды студенттер мен мектеп орындықтарынан бастау керектігін түсінуіміз керек.
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Алматы қаласы бойынша департаменті жанынан «Жас мемлекеттік қызметшілер мектебі» жұмыс істейді, оның басты мақсаты – дарынды және белсенді жастарды мемлекеттік қызметке тарту. Мемлекеттік қызметке орналасқысы келетін түлектер мен соңғы курс студенттері тегін оқудан өтіп, таңдалған мемлекеттік органдарға тағылымдамадан өтуге жіберіледі.
Айта кету керек, кадрлармен жұмыс оңай шаруа емес және мұқият көзқарасты қажет етеді, өйткені Тұжырымдаманы сапалы іске асыру және алға қойылған міндеттер жоспарын іске асыру жұмысқа қабылдауды қажет ететін мемлекеттік қызметшілердің әлеуетіне, үздіктерді іріктеуге, мемлекеттік қызмет жүйесіне бейімделуге және мұқият сақтауға байланысты.
ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің
Алматы қаласы бойынша
департаментінің басшысының м.а
Шынарай Әлімхан
