Сарапшы-энергетик Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстанның энергожүйесі қалай байланысатынын және неге барлық елде бір мезгілде электр қуаты сөнуі мүмкін екенін айтты, — деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі.
Энергетик, KEGOC-тің бұрынғы басшысы Әсет Наурызбаев Қазақстан Қырғызстан мен Өзбекстанмен Ресей қосылған бірыңғай энергия жүйесіне кіретінін айтты. Алайда бұл жүйеде көбінесе сөндіруге тура келетін «қиындықтар» бар. Қазақстан-Қырғызстан-Өзбекстанның энергетикалық айналымы қуаты 50 киловатт жоғары вольт болатын желілермен жалғанған. Егер осы шеңберде апат болса, онда бұл барлық елге әсер етуі мүмкін.
«Негізі апат жүйенің бір бөлігінде болған кезде, үлкен апаттар болмауы үшін кішігірім аудандарды сөндіріп тастайын апатқа қарсы тетік іске қосылуы керек. Бұл жолы ол қандай да бір себептермен жұмыс істемеді, үлкен апат болды, ол екі елге, біздің кейбір аумақтарға да әсер етті. Көрші елдермен бірыңғай энергия жүйесінің болуы қауіп төндірмейді, бірақ оның жұмысын ретке келтіру керек. Біздің Энергетика министрлігі көп жылдан бері ештеңе істемейді және тек станция иелері үшін электр энергиясының бағасын белгілейді. Өкінішке қарай, олар жүйелік мәселелермен айналыспады. Оқушы үй тапсырмасын орындамаса, сабаққа келгенде «екі» алады. Біздің еліміз осындай қалыпты емес жағдайларға дайын болуы керек еді, ал біз апатта «екі» алдық. Бұған алдын ала дайындалсақ, ештеңе болмас еді», — деді Әсет Наурызбаев.
KEGOC-тің бұрынғы президентінің айтуынша, біздің елдегі энергетикалық жағдайды иесі өртке дайындалып жатқан қамыс үймен салыстыруға болады. Энергетика министрлігі дәл осындай апаттарға дайын емес болып шықты. Наурызбаев егер автоматика дұрыс жұмыс істесе, энергия жүйесінің әрбір бөлігі дербес жұмыс істей алатынын айтты.
Әсет Наурызбаев, Қазақстанның болашақта энергия тапшылығына алдын ала дайындалу керек екенін мәлімдеді. Майнерлер айтарлықтай қуат алатынын, олардың тарапынан сенімді сұраныс бар екенін ескере отырып, елдің оңтүстігінде күн және жел станцияларын салу қажет.
«ЕАЭО елдері энергетикалық нарықты біріктіруге дайындалып жатқанын да ұмытпаған жөн. Ресеймен арада бір жүйе бар, бірақ қазір коммерциялық бөлік пен нарық жағдайлары бірдей. Мысалы, осылай Nord Pool жұмыс істейді. Ол — Ұлыбритания, Скандинавия елдері мен Балтық жағалауы елдерін біртұтас жүйеге біріктіретін жалпы еуропалық энергетикалық биржа. Ортақ нарықты құру қызметтердің қымбаттауына әкелуі мүмкін, бірақ бізге резервте қалуға болмайды», — деді энергетик.
Еске салайық, 25 қаңтарда Алматыда және Қазақстанның бірнеше өңірінде жаппай жарық өшті. Бұған дейін Алматы әкімдігі пікір білдірген болатын. Сондай-ақ, БАҚ Өзбекстан мен Қырғызстан қалаларында жарықтың өшірілгені айтылды.
Өзбекстанның Энергетика министрлігі елдегі электр энергиясының өшуі Қазақстанның электр желілеріндегі апатқа байланысты болғанын мәлімдеді.
«Бірыңғай электр желісіне қосылған өзбек электр желісі апат салдарынан бүлінген, соның салдарынан Қазақстанның 530 желісінде кернеу мен жиілік кенет өзгерді», — делінген хабарламада.
Электр желілерін басқару жөніндегі қазақстандық компания (KEGOC) Қазақстанның оңтүстігіндегі блэкаутты Орталық Азияның (Өзбекстан, Қырғызстан) энергия жүйесі құрған авариялық теңгерімсіздіктің пайда болуымен түсіндірді.