Қазақ елінің ең маңызды заңды құжаты, мемлекеттің даму бағыттарын белгілейтін басты заңнамалық актісі – Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995 жылы қабылданған Ата Заң еліміздің тәуелсіздігін нығайтып, қоғамның құқықтық жүйесін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Конституцияның ең басты мақсаты – әділдік пен тұрақтылықты орнату, қоғамдағы құқықтық тәртіпті нығайту, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау болып табылады.
Әділдік пен құқықтық теңдік
Қазақстан Конституциясы құқықтық мемлекеттің негіздерін қалап, әділдік принципін басты орынға қояды. Әділдік – бұл адамның жеке басының еркіндігін, теңдігін, құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету. Конституция азаматтардың тең құқықты екенін, барлық адамдардың заң алдында бірдей екендігін айқындайды. Бұл принцип мемлекеттік органдардың барлық шешімдері мен іс-әрекеттерінің әділ болуын талап етеді. Әділетті сот төрелігін жүзеге асыру, адамның құқықтарын қорғау, тең мүмкіндіктер мен әлеуметтік әділдікті орнату Конституцияның негізгі қағидаттары болып табылады.
Конституцияда жазылған барлық заңдар азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға бағытталған. Мысалы, сөз бостандығы, жиындар мен митингілер өткізу құқығы, еңбек құқықтары, білім алу құқығы сияқты маңызды құқықтар заңмен қорғалады. Бұл нормалар қоғамның әділ және демократиялық негізде дамуын қамтамасыз етеді.
Тұрақтылық пен даму кепілі
Қазақстан Республикасының Конституциясы елдің тұрақтылығы мен дамуының кепілі болып табылады. Тұрақтылық – бұл мемлекет пен қоғамның барлық салаларының жүйелі жұмыс істеуі, адамдардың болашаққа деген сенімінің болуы. Конституцияның тұрақтылықты қамтамасыз етудегі рөлі зор, өйткені ол мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негіздерін айқындайды. Қазақстанның Конституциясы еліміздің егемендігін, ұлттық бірлігін сақтауға, сыртқы агрессиялардан қорғауға бағытталған.
Қазақстанның ішкі тұрақтылығын сақтау үшін Ата Заңда азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, әлеуметтік әділеттілік пен теңдікті қамтамасыз ету туралы нақты нормалар көрсетілген. Конституцияда еліміздің саяси құрылымы, мемлекеттік басқару жүйесі мен органдарының қызметі реттеледі. Бұдан басқа, Конституция азаматтардың әлеуметтік және экономикалық құқықтарын қорғауды да қамтамасыз етеді. Бұл экономиканың тұрақты дамуына, әлеуметтік жағдайдың жақсаруына, халықтың өмір сүру сапасының арттыруына ықпал етеді.
Конституцияның рөлі және маңызы
Конституцияның маңызы тек заң шығарушы органға ғана қатысты емес. Ол қоғамдағы барлық азаматтарға өз құқықтарын түсінуге, қорғауға және қолдануға мүмкіндік береді. Ата Заң Қазақстанның тәуелсіздігі мен егемендігін сақтау үшін де маңызды құрал болып табылады. Оның көмегімен еліміз халықаралық құқықтық қоғамдастықта өз орнын таба алады. Конституция халықтың құқықтық санасын қалыптастырып, азаматтардың өз мемлекетіне деген сенімін нығайтады.
Қорытындылай келе, Қазақстан Республикасының Конституциясы әділдік пен тұрақтылықтың негізі болып табылады. Ол қоғамның дамуы мен өзгерістеріне бағыт беріп, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғайды. Әділдік пен тұрақтылыққа қол жеткізу үшін Ата Заңды құрметтеу және оның нормаларын орындау маңызды. Әрбір азамат Ата Заңды білетін және оған сүйенетін құқықтық мәдениетті қалыптастыруда өз үлесін қосуы қажет.
Ақтөбе облысының кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының судьясы Е.М.Әмребеков
