Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес қазақ тілі — мемлекеттік тіл. Бұл ереже қоғамның барлық саласында, соның ішінде сот жүйесінде де негізгі құқықтық әрі әлеуметтік маңызға ие. Мемлекеттік тілдің сот ісін жүргізудегі рөлі — азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін толық әрі әділ қорғауды қамтамасыз ету болып табылады.
Сот жүйесінде мемлекеттік тілдің дұрыс қолданылуы – сот төрелігінің қолжетімділігі мен ашықтығының кепілі. Азаматтардың өз тілінде арыз беріп, түсініктеме жазуы, куә ретінде сөйлеуі – олардың табиғи құқығы. Егер сот ісі қазақ тілінде жүргізілсе, бұл қатысушылардың барлығына үдерісті жақсы түсінуге, өз ойын еркін жеткізуге мүмкіндік береді. Осылайша мемлекеттік тіл тек ресми құрал ғана емес, әділеттілік пен теңдік принциптерін жүзеге асырудың маңызды тетігіне айналады.
Қазіргі таңда сот жүйесінде қазақ тілін дамыту бағытында бірқатар шаралар қабылдануда. Электрондық сот ісін жүргізу жүйелерінде қазақ тіліндегі нұсқалар енгізілуде, сот қызметкерлерінің тілдік біліктілігін арттыруға арналған курстар ұйымдастырылуда.
Дегенмен, мемлекеттік тілдің сот тәжірибесінде толыққанды қолданылуына әлі де кедергілер бар. Кейбір өңірлерде істердің едәуір бөлігі орыс тілінде қаралады, бұл қазақ тіліндегі сот ісін жүргізудің сапасына әсер етеді. Сондықтан сот жүйесінде мемлекеттік тілді нығайту үшін кадр даярлау, аударма сапасын арттыру және заңнамалық құжаттарды қазақ тілінде жетілдіру өзекті мәселе болып қала береді.
Қорытындылай келе, мемлекеттік тілдің сот жүйесіндегі рөлі – тек тіл саясатының көрсеткіші емес, ол — ұлттық бірлік пен құқықтық мәдениеттің айнасы. Мемлекеттік тілді сот жүйесінде кеңінен қолдану – әділ сот төрелігінің, азаматтардың тең құқығы мен мемлекеттің егемендігін нығайтудың басты шарты.
Ақтөбе қалалық соты әкімшісінің бас маманы Әсемгүл Кенесова