Коронавируспен ауырғандарға вакцина салдыру керек пе, вакцинация қаншалықты қауіпті және олар аллергиялық реакция тудыруы мүмкін бе? Денсаулық сақтау министрлігі коронавирусқа қарсы вакцинация туралы жиі қойылатын сұрақтарға жауап берді, — деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі.
1. Қазақстанда вакцинация міндетті бола ма?
Қазақстанда вакцинациядан бас тартқаны үшін әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілік жоқ, кез келген қудалау заңсыз болады.
2. Коронавирусқа қарсы вакцинаны кім салдыра алады?
Вакцинация вакцина жеткізілуіне байланысты кезең-кезеңімен жүргізіледі, деп хабарлайды Денсаулық сақтау министрлігі.
Бірінші кезеңде вакцина жұқпалы аурулар ауруханаларының медициналық қызметкерлеріне, жедел жәрдем, жан сақтау, алғашқы медициналық көмек, жедел жәрдем бөлмелері, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің қызметкерлеріне салынады.
Екінші кезеңде вакцинация орта мектептер, жоғары оқу орындарының мұғалімдерін, бірінші кезеңге қатыспаған медицина қызметкерлерін қамтиды. Үшінші кезеңде мектеп-интернаттардың, балабақшалардың мұғалімдеріне, оқушылар мен созылмалы аурулары бар адамдарға егіледі.
Сонымен қатар, алдағы уақытта халықтың қосымша осал топтарын: Төтенше жағдайлар министрлігі, ІІМ, Қорғаныс министрлігі, ҰҚК, мемлекеттік қауіпсіздік қызметі қызметкерлер және т.б. арқылы контингентті кеңейту жоспарланып отыр.
3. Вакцинация ақылы бола ма? Бір вакцинаның құны қанша?
Халықтың осал топтарына коронавирус инфекциясына қарсы вакцинация тегін ұсынылады.
4. Коронавирусқа қарсы вакцина қауіпті ме? Вакцинаның жанама әсері бар ма?
Қарсы көрсеткіштерді анықтау үшін вакцинаға нұсқаулық жасалуы, вакцинаның көрсетілімдері, қарсы көрсетілімдері, иммунизациядан кейінгі ықтимал көріністері, вакцинаны енгізу әдістері мен сақтау және тасымалдау шарттары туралы толық мәліметтер қажет.
«Осыған байланысты қазіргі уақытта қарсы көрсеткіштерді тізбелеу мүмкін емес. Адам ағзасы кез келген вакцина салған кезде иммунитет, сондай-ақ иммунизациядан кейінгі жағымсыз көрсеткіштер пайда болады, оның ішінде дене температурасы жоғарылауы, вакцина салынған жердің қызаруы және ісінуі бар», — делінген жауапта.
5. Коронавирусқа қарсы вакцинаға аллергиялық реакция болуы мүмкін бе?
Медицина қызметкері кез келген вакцинациядан бұрын адамның аллергиясы бар-жоғын анықтайды. Егер ауыр аллергиялық ауру болса, адамға вакцинациядан медициналық бас тарту мүмкіндігі беріледі.
«Аллергиялық реакцияны алдын-ала болжау мүмкін емес, өйткені әрбір организм ерекше. Реакцияны уақытында білу үшін адам вакцинация алғаннан кейін алғашқы 30 минут ішінде дәрігердің бақылауында болуы керек: осы кезеңде вакцинаға аллергиялық реакция болуы мүмкін», — деді ведомстводағылар.
6. Қарағанды зауытында шығарылған вакцина қайда қолданылады?
Қарағанды фармацевтикалық кешенінің базасында шығарылған вакцина тек Қазақстанда қолданылады.
7. Неліктен вакцинаны екі кезеңде алу қажет?
Коронавирусқа қарсы вакцинаны екі кезеңмен 21 күн аралығында салдыру керек. Бірінші доза антиденелердің аз мөлшерін өндіріп, қысқа мерзімді қорғаныс әсерін береді. Екінші доза біріншінің әсерін күшейтіп, бекітеді, адам ағзасындағы антиденелердің мөлшері артады, дейді дәрігерлер.
8. Ресейлік «Спутник V» вакцинасы жеткілікті сапалы сынақтан өтті ме?
«Бұл вакцина Ресей Федерациясында мемлекеттік тіркеуден өтті және бірнеше айдан бері халықтың осал топтарын иммундау үшін қолданылды. Ресей Федерациясының Тікелей инвестициялар қорының мәліметтері бойынша, осы вакцинаны сатып алуға 50-ге жуық ел өтініш білдірген және кейбір ел (Беларусь, Аргентина, Сербия) бүгінде сәтті пайдаланып жатыр.
Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, Қазақстан Республикасының аумағына тіркелмеген дәрілік заттарды әкелу кезінде өндірушінің дәрілік заттың сапасын растайтын құжатының электрондық көшірмесі және қазақ немесе орыс тілдеріне аудармасы болуы қажет (талдау сертификаттары немесе сынақ хаттамасы немесе сапаны бағалау көрсеткіштері бар сапа паспорты).
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № 850 қаулысымен COVID-19 коронавирусына қарсы Қазақстан Республикасында өндірілген вакциналарды уақытша мемлекеттік тіркеу ережелері бекітілді», — делінген жауапта.
9. Ресейден басқа тағы қандай вакцина өндірушілермен ынтымақтастық туралы келіссөздер жүргізіліп жатыр?
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус инфекциясына қарсы вакцинаны өндірушілерімен келіссөздер жүргізіп жатыр, оның ішінде Sinovac, Sinopharm (Қытай), Phizer (АҚШ) бар.
10. Елімізде қандай вакциналар әзірленіп жатыр?
Коронавирус инфекциясына қарсы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы тіркеген вакциналардың арасында Қазақстанда жасалған 5 кандидат-вакцина бар.
Біріншісі — клиникалық зерттеулер кезеңінде тұрған Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің Биологиялық қауіпсіздік проблемалары ғылыми-зерттеу институты (бұдан әрі — БҚП ҒЗИ) әзірлеген инактивті вакцина.
Қалған төртеуі клиникаға дейінгі зерттеулер мен әзірлемелердегі суббірлік вакциналар:
- Қазақ ұлттық аграрлық университеті Огайо мемлекеттік университетімен бірге (АҚШ);
- Қазақ ұлттық аграрлық университеті;
- М.Айқымбаева атындағы Ұлттық қауіпті инфекциялар орталығы;
- БҚП ҒЗИ.
11. Электронды вакцинация паспорты дегеніміз не?
Электронды вакцинация паспорты — бұл вакцинацияның медициналық тарихы. Қазіргі уақытта ЭВП әзірлеу аяқталу сатысында тұр.
Электронды вакцинация паспорты eGov Mobile қосымшасында вакцинациядан кейін бірден қолжетімді болады. ЭВП-де азамат туралы, ол алған вакцина түрі, вакцинация процедураларының кезеңдері, сондай-ақ вакцинациядан кейінгі кезеңдегі бақылаулар туралы ақпарат болады.
12. Желіде халықты вакцинация арқылы жаппай чиптеу туралы қауесет тарап жатыр. Бұл қаншалықты рас?
«Қазақстан Республикасында бірде-бір вакцинация адамдарды чиптеуге арналмаған. Вакцинация жасамас бұрын, әркім вакцинаның құрамы туралы ақпарат беретін нұсқаулықпен танысуға құқылы», — деді Денсаулық сақтау министрлігі өкілдері.
13. Неліктен коронавирусқа қарсы вакцина тез әзірленді?
Пандемия кезінде бұл вакцинаның қажеттілігі туындады. COVID-19-ға қарсы вакциналарды әзірлеу бүкіл әлемде жаппай вирус жұқтыру мен коронавирус инфекциясынан өлім жағдайында өтті. Сонымен қатар, фармацевтикалық компаниялар вакцинаны жылдам әзірлеу үшін ресурстар құйды. Бірақ оны әзірлеу жылдамдығы компаниялардың қауіпсіздік хаттамаларын айналып өткенін білдірмейді.
«Спутник V» вакцинасына келер болсақ, Гамалей атындағы Ұлттық эпидемиология және микробиология ғылыми орталығы алдыңғы вакциналарға сүйенді. Пандемияға дейін орталық құрамында SARS-CoV-2 коронавирусын қамтитын РНҚ бар қабықшалы вирустарға қарсы вакциналар мен препараттар жасауға арналған технологиялық платформа ашты.
14. COVID-19 жұқтырып, аурудан жазылғандарға вакцинация қажет пе?
Қазіргі уақытта КВИ-ге шалдыққандарды вакцинациялау мәселесі талқыланып жатыр. Айта кету керек, бірқатар әлемдік мәліметке сәйкес, аурудан жазылғаннан кейінгі антиденелер 3-6 айдан кейін жоғалады, содан кейін адам қайтадан вирус жұқтыруы мүмкін.
15. Коронавирусқа қарсы вакцинаны әлемдегі көшбасшылар мен елдегі және әлемдегі танымал тұлғалардың қайсысы салдырды?
АҚШ-та таяуда сайланған президент Джо Байден вакцина салдырды, оның жасы 78-де және оған қауіп төніп тұр. Байденге Pfizer және BioNTech вакцинасы салынды.
Гвинея президенті Альфа Конде «Спутник V» вакцинасын салдырған алғашқы президент болды. Сондай-ақ елде Қорғаныс министрі бастаған 19 жоғары лауазымды тұлғаға вакцина егілді.
Аргентина президенті Альберто Фернандес те ресейлік «Спутник V» вакцинасын салдырды. Президент алдында Буэнос-Айрес денсаулық сақтау министрі Даниэль Голланға вакцина егілді.
Түркия президенті Режеп Ердоған коронавирус инфекциясына қарсы қытайлық CoronaVac препаратын салдырды. Бірінші болып Түркия Денсаулық сақтау министрлігінің басшысы Фахреттин Қожаға вакцинация жасалды.
Ватиканда 84 жастағы Рим папасы Франциск пен 93 жастағы Бенедикт XVI Pfizer вакцинасын салдырды.
Актер және Калифорнияның бұрынғы губернаторы Арнольд Шварценеггерге коронавирусқа қарсы Pfizer және BioNTech вакцинасы егілді. Америкалық деректі кинорежиссер Оливер Стоун ресейлік «Спутник V» вакцинасын салдырды.
Қазақстанда ҚР білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетов алғашқылардың бірі болып коронавирусқа қарсы отандық вакцина ектірді. Сондай-ақ еріктілер қатарында Қазақстан Президентінің көмекшісі Ерлан Қарин, Жамбыл облысының әкімі Бердібек Сапарбаев болды.
