Қазақстанда соңғы жылдары сот жүйесін жетілдіруге ерекше назар аударылып келеді. Азаматтардың құқығын қорғау, әділ сот төрелігін қамтамасыз ету – кез келген мемлекет үшін басты құндылық. Осы бағыттағы маңызды қадамдардың бірі – кассациялық соттардың құрылуы.
Көпшілікке түсінікті тілмен айтсақ, кассациялық сот – бұл төменгі деңгейдегі соттардың шығарған шешімдерін заң тұрғысынан тексеретін әділ қазылар алқасы. Мұнда істің қайтадан мән-жайына үңілмейді, тек заңның дұрыс қолданылғанына назар аударылады. Яғни, бұл саты – әділдік салмағын өлшейтін соңғы таразы іспетті.
Жаңа кассациялық соттардың құрылуының бірнеше себебі бар:
- Жоғарғы Сотқа түсетін жүктемені азайту;
- Елдің түкпір-түкпіріндегі сот тәжірибесін біріздендіру;
- Азаматтардың әділдікке деген сенімін арттыру;
- Халықаралық тәжірибеге сай келу.
Қазақстанда 2021 жылдан бастап үш сала бойынша дербес кассациялық соттар жұмыс істей бастады:
- Азаматтық істер жөніндегі,
- Қылмыстық істер жөніндегі,
- Әкімшілік істер жөніндегі соттар.
Бұл құрылым істерді терең әрі кәсіби тұрғыдан қарауға мүмкіндік береді.
Кассациялық соттардың енгізілуі қарапайым халық үшін бірнеше оң өзгеріс әкелді:
- сот шешімдерінің сапасы артты;
- заң алдындағы әділдікке қол жеткізу жеңілдеді;
- сот төрелігіне деген сенім нығайды.
Кассациялық соттардың құрылуы – елдегі сот реформасының маңызды кезеңі. Бұл жаңашылдық әділдікке жақындаудың нақты қадамы болып отыр. Ең бастысы, әрбір азаматтың құқығын қорғауға бағытталған осындай өзгерістер қоғамымыздағы заң мен әділеттің үстемдігін күшейтеді.
Қызылорда қалалық сотының жетекші маманы
А.Махсутова