Әлеуметтік желіде Димаш Құдайберген қырғыз руының тумасы деген ақпарат тарады. Бұған әншінің бір кездері берген сұхбаты себеп болды. Журналистер қырғыз руының Қазақстанда қалай тарағанын зерттеп көрді, деп жазады stan.kz.
Bars.media сайты Димаш Құдайрбергеннің біршама жыл бұрын берген сұхбатын жариялады.
«Қазақтарда ру деген түсінік бар. Менің руым — қырғыз» деді Димаш.
Бұл Димаштың 2013 жылы «Мейкин Азия» байқауында айтқан сөзі.
Байқау 2013 жылдың 18-20 шілде аралығында Ыстықкөлдегі Рух орда мәдени орталығында өтті. Бұл байқауда Димаш бас жүлдені иеленді.
Ресми қазақ тарихнамасында (қазақтардың генеалогиялық тегі) анықталғандай, қырғыздардың қазақ рулары арасында қалай пайда болғаны және олардың неліктен біртектес құрамға енбейтіні туралы түсінік жоқ.
Интернет-форумдардағы сауалнамаларға сәйкес, қырғыз руының өкілдері өздерінің ата-бабаларының Қазақстанда пайда болуының үш нұсқасын ұсынды:
— Олар Солтүстік Арал маңындағы қырғыздар — ұлы Қырғыз қағанатының тайпаларының ұрпақтары;
— Хан Кенесары мен Қаратай сұлтанның уақытында (18 ғасырдың аяғында) қырғыздар күштеп қоныс аударылған;
— 18 ғасырдың аяғында Тянь-Шаньдағы эпидемия мен ауруларға байланысты қазақ даласына мәжбүрлі қоныс аударған.
2013 жылы «Ақтөбе вестник» газетінде қырғыздардың Қазақстанда қалай пайда болғаны туралы екі материал жарық көрді.
Ғалым, этнограф, тарих ғылымдарының докторы Рахим Бекназаров 11 шілдедегі «Әлім қырғыздары» деп аталатын тағы бір мақаласында бұл тайпаның Ақтөбе облысында пайда болуы туралы түсіндіреді.
«Қырғыздар бұл аймақтың жаңадан келген тұрғындары, алайда олар бұл аймаққа 18 ғасырдың бірінші жартысында, мүмкін Ахтуба бойымен кезіп жүрген Кундра татарларының арасында басқа қырғыз руларының қоныстану кезеңінде Еділдің төменгі ағысына келген болуы мүмкін. Ең бастысы, олардың Әлімұлы тайпалық бірлестігінің қоныстану аумағына қоныс аударуы жергілікті рулардың келісімімен «бейбіт» түрде, ықшам түрде жүрдіү Бұл олардың қазақтар мәдениетінің құрамына тез, ауыртпалықсыз Солтүстік Арал теңізі аймағы енуіне маңызды себеп болды», — деп жазды автор.
Зерттеушілердің сөзіне сүйенсек, қырғыз руы әртүрлі себептермен 18 ғасырда Қазақстанға қоныстанып, қазақтармен тез және ауыртпалықсыз сіңісіп кеткен.