Абай Құнанбайұлының180 жылдығына орай мақала жазу – бұл қазақ әдебиетінің ұлы тұлғасына деген құрмет пен оның шығармашылығын еске алу болып табылады. Абай – тек қазақтың емес, бүкіл адамзаттың мәдениеті мен әдебиетіне қосқан елеулі үлесі бар тұлға. Оның өмірі мен шығармашылығы халықтың рухани өрлеуіне зор әсерін тигізді.
Абай Құнанбайұлы (1845-1904) қазақ халқының ұлы ақыны, ойшылы, ағартушысы, композиторы, әрі ғалымы болды. Оның өмірі мен шығармашылығы қазақ әдебиетінің алтын қорына енген аса маңызды мұра болып табылады. Абайдың шығармалары тек қазақ әдебиетінде ғана емес, бүкіл әлем әдебиетінде өз орнын тапты.
Абай өз шығармаларында қазақ халқының тұрмысын, мәдениетін, рухани әлемін сипаттап қана қоймай, сонымен қатар, халықтың ой-санасын оятып, оларды жаңалыққа, білімге, әділдікке шақырды. Оның шығармаларында ұлттық рух, адамгершілік, достық, білімнің маңызы кеңінен көрініс тапты. Абай өлеңдері мен қара сөздері арқылы қазақ халқының әдеби дәстүрін байытып, өз ұлтының болашағына деген жауапкершілікті сезіндірді.
Абайдың шығармашылығында ақындық пен философияның терең байланысы байқалды. Ол өлеңдерінде тек адамзаттық мәселелерді ғана емес, сонымен қатар, моральдық және этикалық мәселелерді де қозғады. Ақынның қара сөздері оның философиялық ойларын терең түсінуге мүмкіндік береді. Абай қоғамның жамандықтарына, теңсіздігіне, надандығына қарсы шықты, әрі бұл мәселелерді көтерген ең алғашқы қазақ ойшылдарының бірі болды.
Абайдың рухани мұрасы. Абайдың шығармашылығында ұлылардың өмірі мен тағдыры туралы терең ойлар, ұлттың болашағы мен дамуы туралы пайымдаулар көрініс тапқан. Оның қара сөздері мен өлеңдері қазіргі уақытта да өзектілігін жоймаған. Ақынның «Толық адам» концепциясы, оның білім мен тәрбиеге деген көзқарастары қазақ қоғамы үшін өзекті болып отыр.
Абай қазақ поэзиясына жаңа бағыт әкелді, оның шығармаларының мазмұны мен мәні тек қазақ халқының мәдениеті мен дүниетанымына ғана емес, жалпы адамзатқа да ортақ. Абайдың өлеңдері мен қара сөздері бүгінгі таңда да жастардың тәрбиесіне, рухани жан дүниесінің дамуына үлкен әсер етеді.
Абайдың маңызы мен ұрпақтарға қалдырған мирасы Абайдың 180 жылдық мерейтойы – оның әдеби мұрасы мен қоғамға қосқан үлесін жаңа көзқараспен бағалаудың сәті. Ақынның шығармашылығына қайта үңілу, оның философиялық ойларын терең түсіну – бүгінгі ұрпақ үшін өте маңызды. Бұл мерейтой қазақ халқының ұлы ақынына деген құрметін арттыруға мүмкіндік беретін жақсы мүмкіндік.
Абайдың шығармашылығының қазіргі қоғамда қандай маңызы бар екендігін түсіну үшін оның көркемдігіне, терең философиясына және ұлттық санаға қосқан үлесіне назар аудару қажет. Абайдың шығармалары жас ұрпаққа рухани байлық, ізгілік, білім мен тәрбие туралы құнды дүниелерді ұсынады.
Абай Құнанбайұлының 180 жылдығы – қазақ халқы үшін маңызды оқиға. Бұл мерейтой ақынның шығармашылығын кеңінен насихаттауға, ұрпақтарға Абайдың мұрасын жеткізуге зор мүмкіндік береді. Абайдың бізге қалдырған өлеңдері мен қара сөздері мәңгілік құндылық болып қала бермек. Ол – тек қазақтың ғана емес, бүкіл әлемнің рухани қазынасына қосқан-асыл қазынасы!
Семей қаласының Мамандандырылған ауданаралық тергеу сотының аға сот приставы Ә.С.Манабаев
