Сот кабинеті – сот ісін жүргізуді жеңілдету және оны азаматтар үшін қолжетімді ету мақсатында іске асырылатын сервис. Азаматтар ол арқылы өтініш, арыз, шағым немесе хаттарды жіберіп, іс барысын толық бақылай алады. «Сот кабинеті» электронды жобасы – еліміздің сот органдарының электронды сервистеріне қол жеткізуге арналған бірыңғай терезе деуге болады.
Алдымен сервисті пайдалану үшін сотқа жүгінуші тұлға, заңды тұлға өкілі алдыңғы кезекте ХҚКО-дан (халыққа қызмет көрсету орталығы) өзіне электронды цифрлық қолтаңба алуы қажет. Осы рәсімнен өткеннен кейін арыз беруші электронды қызмет көрсетудің ішінен өзіне керек бөлігін оңай таңдай алады.
«Сот кабинеті» сервисі қағазсыз электронды құжат айналымы саналады. Осы арқылы сот құжаттарын және істерді іздеуге, мемлекеттік бажды онлайн төлеуге, істі қарау барысын қадағалауға болады.
«Сот кабинеті» сервисінің қағаз түрінен ерекшелігі талап қою үшін арыз беруші «Сот кабинеті» порталына арнайы деректерді қамтитын электронды талап нысанын толтыруы қажет. Атап айтқанда, талап берушінің ЖСН, тегі, аты, әкесінің аты, мекенжайы, электронды поштасы (бар болған жағдайда), сот орналасқан облысы және өзіне қажетті аудандық, қалалық сот атауын, «төлемейді» деген алаң (мемлекеттік баж төлеуден босатылған кезде толтырылады) көрсетілуі тиіс. Сонымен қатар Салық кодексінің 541-бабына сәйкес мемлекеттік баждан босатылған істердің/талапкерлердің санаты (мемлекеттік баж төлеуден босатылған кезде толтырылады); мемлекеттік баж сомасы; талаптың толық мәтіні; талапқа қоса берілетін құжаттардың тізбесі қажет.
Талап беруші электронды құжат нысанында талапты және құжаттардың басқа да көшірмелерін қоса тіркейді. Егер жеке немесе заңды тұлға болса талапкер туралы деректер нысаны және жеке немесе заңды тұлға балып табылатын жауапкер туралы деректер нысаны толтырылады.
Арыздың атрибуттарын енгізгеннен кейін қажет болған жағдайда талап беруші мемлекеттік баж салығын төлей алады. Төленгеннен кейін электронды талап қоюға арыз берушінің электронды сандық қолтаңбасымен қол қойылады және бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық-талдау жүйесі орталығына жіберіледі.
«Сот кабинеті» электронды жүйесі арқылы жолданған талаптар бойынша істе тарап болып табылған тұлға сотқа келмей-ақ осы жүйеге кіру арқылы іс құжаттарымен, материалдарымен, соттың шығарған құжаттарымен, сот хаттамасын беру туралы арыз, хаттамаға ескерту-арызды беруге және сот актілерімен танысып, көшірмелерін алу құқығына ие болады.
Электронды цифрлық қолтаңбаны қолдана отырып, электронды қадағалау іс жүргізуіне қолжетімділікті қамтамасыз етуге, сондай-ақ пайдаланушыға ыңғайлы кез келген орындағы интернет желісі арқылы мемлекеттік баж салығын онлайн режимде төлеуге берілген мүмкіндік. Сот кабинеті азаматтарға сот органдарының электронды сервистеріне бір терезеден қол жеткізуін қамтамасыз етеді.
Серікбаев Нұрболат Ибрагимұлы, Алматы облысы Қонаев қаласының мамандандырылған тергеу сотының бас маманы
