Ұлттық қауіпсіздік –мемлекет тұрақтылығының тағы бір маңызды аспектісі.
Олар тек әскери немесе саяси сипатқа ғана ие емес, сонымен қатар экономикалық, ақпараттық және киберкеңістіктегі тұрақтылыққа да тікелей әсер етеді. Қазіргі заманның қауіптері көзге көрінбейтін, бірақ салдары өте ауыр болуы мүмкін құбылыстармен ерекшеленеді. Сондықтан бұл мәселеге тек мемлекеттік деңгейде ғана емес, тұтас қоғам болып назар аудару қажет. Бірінші кезекте, геосаяси тепе-теңдікті сақтай отырып, тәуелсіз саясат жүргізу – мемлекеттің басты міндеті. Қазақстанның көпвекторлы саясаты ұзақ жылдар бойы тұрақтылықтың кепілі болып келді, алайда бүгінгі өзгермелі әлемде бұл саясатты одан әрі нығайту қажет. Көршілермен тең дәрежелі қарым-қатынас құрып, ешбір мемлекеттің ықпалына толықтай кіріп кетпеу – ұлттық мүддені қорғаудың басты шарты. Экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету – мемлекет тұрақтылығының тағы бір маңызды аспектісі. Қазақстан шикізатқа тәуелділіктен арылып, өңдеу өнеркәсібін дамытуға, отандық өндірісті күшейтуге, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге басымдық беруі керек. Импортқа толықтай тәуелді болу – сыртқы күштердің ел экономикасын басқаруына жол ашады. Егер ертең санкциялар күшейсе немесе жаһандық дағдарыстар орын алса, Қазақстан өзін-өзі қамтамасыз ете алатындай деңгейге жетуі тиіс.
Ақпараттық қауіпсіздік және ақпараттық соғысқа қарсы тұру – тек биліктің ғана емес, әрбір азаматтың міндеті. Бүгінгі қоғамда шынайы ақпарат пен фейк жаңалықтарды ажырата білу – маңызды дағдыға айналды. Әлеуметтік желілерде тарайтын манипуляцияларға еріп кетпеу үшін халықтың медиасауаттылығын арттыру қажет. Ал мемлекеттік деңгейде ақпараттық саясатты күшейтіп, қоғамды тұрақсыздандыруға бағытталған үгіт-насихаттар мен фейк жаңалықтарға қарсы тұратын жүйе қалыптастыру керек. Киберқауіпсіздікті нығайту – ХХІ ғасырдағы мемлекеттің басты қорғаныс құралдарының бірі. Қазақстанда цифрлық жүйелер дамып жатқанымен, оларды қорғайтын механизмдер әлі де әлсіз. Хакерлік шабуылдар, деректердің сыртқа тарауы, жеке мәліметтердің қара нарықта сатылуы – бұның барлығы елдің ұлттық қауіпсіздігіне тікелей қауіп төндіреді.
Сондықтан IT мамандарды дайындауға, мемлекеттік серверлердің қорғанысын күшейтуге, халықтың киберсауаттылығын арттыруға ерекше назар аудару керек. Шекаралық қауіпсіздік пен көші-қон саясаты да назардан тыс қалмауы тиіс. Қазақстан – Еуразиядағы ең ұзын шекараға ие мемлекеттердің бірі, бірақ оны толық бақылауда ұстау – күрделі міндет. Соңғы жылдары заңсыз көші-қон, контрабанда, шекара маңындағы қылмыстар жиілеп кетті. Сонымен қатар, көрші елдерден ағылған мигранттар толқыны да әлеуметтік-экономикалық жағдайға ықпал етіп отыр. Бұл салада нақты заңнамалық реформалар қажет, әсіресе шекараны қорғау технологияларын жетілдіріп, көші-қон саясатын қайта қарау маңызды. Ұлттық қауіпсіздік – тек мемлекеттік органдардың ғана жұмысы емес. Бұл – әрбір азаматтың өміріне тікелей әсер ететін мәселе. Егер біз еліміздің тұрақтылығын сақтағымыз келсе, әрқайсысымыз осы процестің бір бөлшегіне айналуымыз керек. Қарапайым азаматтар жалған ақпаратқа ермей, отандық өнімдерді қолдап, цифрлық қауіпсіздікті сақтауды үйренсе, билік өз тарапынан жүйелі реформалар жүргізсе – Қазақстан кез келген қауіпке төтеп бере алады. Қазір еліміз үлкен өзгерістер кезеңінде тұр. Бұл процесте бізге ең бастысы – ұлттық мүддені қорғау, елдің тұрақтылығын сақтау және кез келген сыртқы немесе ішкі қауіп-қатерге дайын болу. Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету – бұл тек бүгінгі күннің ғана емес, келер ұрпақтың да болашағына жасалатын инвестиция.
Самал АСҚАР, «Заң газеті»