Кедейлік-жалпыұлттық өзекті мәселе
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Заң факультеті қылмыстық құқық қылмыстық іс жүргізу және криминалистика “Кедейлік: себебі, салдары және оны шешу жолдары” тақырыбында дөңгелек үстел ұйымдастырылды. Бұл шара студенттерді әлеуметтік мәселелерді терең түсініп, оларды шешудің жаңа жолдарын іздеуге ынталандыру мақсатында өткізілді. Кедейлік – әлемдегі ең өзекті мәселелердің бірі болып табылатыны белгілі. Сондықтан, университет студенттері осы тақырыпты талқылап, өз ұсыныстары мен көзқарастарын ортаға салды.Дөңгелек үстел барысында студенттер кедейліктің себептері мен оның қоғамға тигізетін теріс әсерлерін талқылады. Қатысушылардың айтуынша, кедейлік мәселесінің басты себептеріне экономикалық теңсіздік, жұмыс орындарының жетіспеушілігі, білім мен денсаулық сақтау саласына қолжетімділіктің шектеулі болуы, сондай-ақ табиғи ресурстардың тиімсіз пайдалануына байланысты экологиялық проблемалар жатады.БҰҰ-ның мәліметі бойынша, бүгінде әлемде 700 миллионнан астам адам кедейшілік шегінде өмір сүреді. Бұл санның өсіп бара жатқаны, әсіресе, экономикалық дағдарыстар мен табиғи апаттар кезінде айқын көрініс табады. Кедейлік, сондай-ақ, қоғамдағы әлеуметтік бөліністерді тереңдетіп, қақтығыстардың туындауына да себеп болады.
Қазақстандағы кедейлік мәселесі де өзекті болып тұр. Студенттер Қазақстандағы кедейліктің себептері мен оның қоғамға тигізетін әсерін талқылады. ҚазҰУ студенттері еліміздегі әлеуметтік теңсіздік пен жұмыссыздықтың салдарынан көптеген адамдардың кедейлік шегіне жеткенін атап өтті.Қатысушылардың пікірінше, ауылдық жерлерде тұрғындардың өмір сүру деңгейі қалаға қарағанда айтарлықтай төмен. Сонымен қатар, жастардың еңбек нарығына енуіндегі қиындықтар, білім алу мен кәсіби дағдылардың жетіспеушілігі де кедейлікті көбейтеді.
Дөңгелек үстелдің басты тақырыбы – кедейлікті жою мен оның себептерін шешу жолдары болды. Студенттер бірнеше маңызды ұсыныстар айтты:
1.Жұмыспен қамту мен кәсіпкерлікті қолдау: Жаңа жұмыс орындарын ашу, әсіресе жастар мен ауыл тұрғындары үшін. Шағын және орта бизнесті дамыту арқылы экономиканы әртараптандыру.
2.Білім беру саласын жақсарту: Қоғамның әр түрлі топтарына білім беру мүмкіндіктерін кеңейту. Ерекше білім беру бағдарламалары арқылы адамдарды еңбек нарығына бейімдеу.
3.Әлеуметтік көмек жүйесін жетілдіру: Кедей отбасыларды қолдау үшін әлеуметтік жәрдемақылар мен жеңілдіктерді ұлғайту. Әлеуметтік кәсіпкерлік пен еріктілер қозғалысын дамыту.
4. Экономикалық теңсіздікпен күрес: Мемлекеттік бюджеттерді қайта бөлу және әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ету арқылы халықтың ең аз қорғалған топтарын қолдау.
Кафедра студенттері кедейлікпен күресуде жастардың маңызды рөл атқаратынын айтты. Олар қоғамды өзгерту үшін белсенді әрекет етуі керек. Жастар жаңа идеялар мен инновациялық шешімдер ұсынуға қабілетті, сондықтан олардың ықпалы мен қатысуы маңызды.Студенттер өздерінің жеке бастамаларын жүзеге асырып, қайырымдылық жобаларын іске қосу, әлеуметтік жобаларды қолдау арқылы кедейлікті азайтуға үлес қоса алатынын мәлімдеді. Олар сондай-ақ жастар арасында кәсіпкерлік дағдыларын дамыту үшін арнайы курстар мен тренингтер ұйымдастыруды ұсынды.ҚазҰУ студенттерінің кедейлік мәселесін талқылауы олардың әлеуметтік жауапкершілігі мен қоғамдағы өзгерістерге қосқан үлесін көрсетеді. Студенттер өз білімдері мен дағдыларын пайдаланып, кедейлікті азайту үшін нақты шешімдер ұсынды. Бұл шара жастардың тек өз болашақтарына ғана емес, қоғамның әл-ауқатын жақсартуға да жауапкершілікпен қарауы керектігін көрсетеді.Кедейлік – күрделі әрі көп қырлы мәселе, бірақ бірлесіп, белсенді әрекет ете отырып, оны жеңуге тырысу керек.
Базилова Айгуль Абаевна
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің, қылмыстық құқық қылмыстық іс жүргізу және криминалистика кафедрасының аға оқытушысы
Мыңбай М.Е.
Камитан А.Д.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, заң факультетінің 4 курс студенттері
